سانسوریا ، ساکیولنت تصفیه کننده هوا

سانسوریا ، ساکیولنت تصفیه کننده هوا

تهیه و تنظیم : تیم پژوهشی ویکی کاکتوس

به قلم : معین ذهاب ناظوری

از زمانی که بچه بودیم و یادمون میاد ، چشامون عادت کرده به دیدن سانسوریا در جاهای مختلف ، مغازه ها ، بانک ها ، باغچه ها ، خونه عمه ، خونه مامان بزرگ ، خونه خاله و خلاصه خیلی جاها . این گیاه شمشیری شکل ، زبان مانند ، خسته کننده همه جا دیده میشد ، خیلی وقتا کنج باغچه یه کلونی ازش بود که با کمترین توجه بهترین رشدو داشت . این گیاه نیاز به مراقب خاصی نداره و در کمترین توجه بیشترین رشدو داره . اینقدر راحت رشد میکنه که گونه ای از سانسوریا در استرالیا به عنوان علف هرز شناخته میشه و دارن باهاش مبارزه میکنن. نه فقط که به این گیاه بی توجهی میشه همچنین اسم های جالبی هم روش گذاشته میشه . به خاطر رنگ های روش به گیاه مار شناخته میشه و بد تر از این به خاطر شکل شمشیر مانندش بهش زبان مادر شوهر هم گفته میشه .

ازین بگزریم ، این گیاه فروتن بالاخره محبوبیتشو از سال ۱۹۹۹ پس گرفت ، ناسا پس از ۲۵ سال تحقیق در مقاله ای رسمی نشان داد که سانسوریا توانایی بسیار عالی جذب بیش از ۱۰۷ آلوده کننده هوا را از جمله ،مونو اکسید کربن و مونو اکسید نیتروژن را داراست . تحقیق دیگری که توسط شرکت خدمات محیط زیست Wolverton انجام شد نشان داد که این گیاه قادر به جذب فرمالدئید ، کلروفرم ، بنزن ، زایلن و تری کلرواتیلن نیز هست . بنا بر این سانسوریا  کار تصفیه هوای اطرافشو انجام میدهد .

با این مواد بیشتر آشنا شویم :

فرمالدئید : گازی با بوی تند است. این ترکیب ساده‌ترین عضو گروه آلدئیدها بوده .  این گاز به‌آسانی از احتراق ناقص ترکیبات حاوی کربن ایجاد می‌شود. در دود حاصل از آتش‌سوزی جنگلها ، حجم زیادی از فرمالدئید وارد جو می‌شود. به غیر از این ، دود حاصل از اگزوز اتومبیلها و دود سیگار هم دارای مقادیری فرمالدئید هستند.

کلروفرم : کلروفرم مایعی است بی رنگ و غیر قابل اشتعال با بوی مخصوص می‌باشد. یک ماده اساسی برای بیهوشی از راه تنفسی است. همچنین به عنوان حلال، تهیه عصاره، حشره کش، مواد نگهدارنده و شیرین کننده محصولات داروئی مورد استفاده قرار می‌گیرد کلروفرم یکی از خطرناکترین هیدروکرین‌های کلردار فرّار می‌باشد.

بنزن : مایعی است بی‌رنگ، خوشبو و فرار که با شعله زرد رنگ همراه با دوده می‌سوزد و در تولید صنعتی گروهی از مواد مانند پلی استیرن، لاستیک مصنوعی و نایلون استفاده می‌شود. این مایع در تهیهٔ شوینده‌ها و رنگ‌ها نیز به کار می‌رود.

زایلن : زایلن یکی از ۳۰ ترکیب شیمیایی است که بصورت انبوه تولید می‌شود و در صنایع تولید لاستیک، رنگ، چسب، جلادهنده، روان‌کننده و جوهر، ‌آبکاری، چرم و کاغذ، مواد شوینده و پاک کننده و انواع سوخت‌ها از ترکیبات زایلن استفاده شده و به عنوان مکمل همراه بنزن به بنزین اضافه می‌شود. ایزومرهای زایلن به عنوان حلال‌های صنعتی و در واکنش‌های سنتزی به عنوان واسطه استفاده می‌شوند .منابع متحرک، انواع سوخت و جایگاههای عرضه سوخت‌، آتش‌سوزی در جنگل‌ها و نشت نفت به اقیانوس‌ها از عوامل انتشار زایلن می باشند.

تری کلرواتیلن : که به TCE معروف است یک ترکیب شیمیایی است که عموماً به عنوان یک حلال صنعتی کاربرد دارد. این ماده در ظاهر یک مایع بی‌رنگ، غیر قابل اشتعال، و معطر است. استفاده از TCE در صنایع غذایی و دارویی به دلیل سمی بودن آن از دهه‌ی ۷۰ میلادی در بسیاری کشورها ممنوع شده است. به عنوان حلال خانگی و حلال خشکشویی تجارتی ، استخراج سازنده‌ها از مواد غذایی (‌استخراج کافئین از قهوه) ، پاک کننده رنگ ، ضدعفونی کننده و  به عنوان عامل بیهوش کننده  استفاده میشه که البته به دلایل ایمنی و زیست محیطی کاربرهای آن روز به روز کمتر می شود.

ناسا ۱۵ گیاه را به عنوان تصفیه کننده هوا پیشنهاد داده که سانسوریا ظاهرا ایده عال ترین آن ها است چون به راحتی رشد میکند ، عمر زیادی دارد و ظرفیت بسیار عالی برای جذب آلاینده های بسیاری از خانواده های سمی موجود در هوا را دارد و میتواند آن ها را به مواد بی ضرر تبدیل کند . بعضی از تحقیقات اثبات کرده اند که سانسوریا میتواند تا بیش از ۸۰ درصد آلودگی هوای اطرافش را جذب کند . دو گلدان سانسوریای بالغ در خانه میتوانند  ۹.۵ متر مربع هوای آلوده را تمیز کنند .

مزیت دیگر سانسوریا این است که گیاهی با متابولیسم کراسیلاسیون هست که بر خلاف گیاهان دیگر در شب  اکسیژن آزاد میکند . این باعث شده که سانسوریا یک گیاه بسیار ایده عال برای داخل خانه باشد به عنوان یک راه طبیعی برای مبارزه با سندرم بیمار خانه .

متابولیسم کراسیلاسیون : CAM یا متابولیسم کراسولاسیون (Crassulation acid metabolism)،  به‌طور عمده در گیاهان آبدار که دارای برگ‌ها یا ساقه‌های گوشتی هستند (نظیر آناناس – آگاو و کاکتوس) صورت می‌گیرد. چنین گیاهانی به شرایط خشک که حداقل تعرق لازمه بقا است سازگار شده‌اند. این دست از گیاهان در مناطق گرم و خشک، بیابانی، کم آب و مناطق حاره‌ای امکان انجام فتوسنتز در روز را به دلیل تلفات آب از طریق روزنه‌های خود ندارند بطوری که اگر روزنه‌ها ی خود را در روز برای انجام فتوسنتز باز نگه دارند بدلیل تلفات شدید آب از روزنه‌ها بصورت تعرق امکان حیات را از دست می‌دهند. بنابراین در این گیاهان برای تطابق با شرایط بحرانی (از نظر دما و رطوبت) تکاملی در خود ایجاد کرده‌اند که در شرایط بسته بودن روزنه‌ها در روز بتوانند فتوسنتز کرده و به حیات خود ادامه دهند.

با توجه به انواع مواد سمی در هوا که گیاه سانسوریا میتواند جذب کند ، اگر شما این گیاه را در خانه نگهداری کنید میتوانید خود را در برابر خطر های سلامتی از جمله : التهاب روی پوست و چشم ، سرگیجه ، خستگی مداوم ، سردرد ، تهوع ، تاری دید ، بیماری های تنفسی ، ضربان قلب نا منظم ، آسیب کبد و کلیه در امان نگه دارید .

در بسیاری از مقالات علمی به اثبات رسیده نه تنها سانسوریا میتواند هوای آلوده داخل خانه را جذب کند بلکه میتواند بوهای بد را نیز از بین ببرد . مثلا اگر شما مبلمان جدید خریدید و بوی نو بودن آن و بوی پلاستیک و چرم در فضا مانده یا تازه دیوار را رنگ کرده اید و بوی رنگ کل خانه را فرا گرفته ، دو سانسوریای بالغ به راحتی میتوانند شما را از دست این بو های آزار دهنده خلاص کنند .

این تصویر سانسوریاهای خودمن که چند روز پیش از آقای نظر پور خریدم . لینک خرید از فروشگاه ایشون 

منابع :

• بسیاری از مقالات منتشر شده توسط اساتید و دانشجویان در سایت scholar.google.com در زمینه تحقیقات روی سانسوریا
• BC Wolverton, WL Douglas, K Bounds (July 1989). A study of interior landscape plants for indoor air pollution abatement (Report).NASA. NASA-TM-108061
• Pottorff, L. Plants “Clean” Air Inside Our Homes. Colorado State University & Denver County Extension Master Gardener. 2010
• Wolverton, B. C., et al. A study of interior landscape plants for indoor air pollution abatement: an interim report. NASA. July, 1989
• Wolverton, B. C. and J. D. Wolverton. (1993). Plants and soil microorganisms: removal of formaldehyde, xylene, and ammonia from the indoor environment. Journal of the Mississippi Academy of Sciences 38(۲), ۱۱-۱۵.
• American Society for Horticultural Science. Indoor plants can reduce formaldehyde levels. ScienceDaily. February 20, 2009