باسلام

قدرمسلم با فرارسیدن پاییز و فراخوان ابر وبرودت وبارش دوستداران عرصه کاکتوس را به سمت وسوی دلشوره و نگرانی سوق خواهد داد . جدا از اینکه مجموعه ما در فضای بسته یا فضای باز نگهداری میشود در هرحال باز نوبت به شیوع و انتشارکابوس پوسیدگی رسید.

قصد دارم کمی از دلهره و تشویش این موضوع را کم کنم و از همه دو ستان خوب و این عاشقان بیقرار کاکتوس بخواهم که باز هم از اصل ” دور ریختن ذهن و باورهای کهنه” سود ببریم. حتما برای شما بارها پیش آمده است که مجموعه ایی از کاکتوسهایتان را در فضای آزاد و زیر بارش باران سهوا یا عمدا قرار داده ایید و بعد از مدتی با یکی دو مورد از پوسیدگی ونابودی کامل کاکتوس مواجه شده ایید. و بروز این عارضه یعنی پوسیدگی کاکتوس خود را حمل بر حمله قارچها به ریشه در اثر وجود رطوبت زیاد در خاک گلدان دانسته ایید یا حتی اگر مجموعه شما در محیط مسکونی و یا فضای بسته ودور از تاثیر بارش بوده باز مشاهده چنین عارضه ایی با احتمال بالا برایتان اتفاق افتاده و باز اینگونه تفسیر و تاویل نموده ایید که …. هوا سرد شده بود و من تا آمدم حساب آب دادن کاکتوسها دستم بیاید ظاهرا آب زیادی باعث شد تا یکی دو تا از کاکتوسهایم دچار پوسیدگی شوند.

ذهن و حافظه ما اینگونه با امر پوسیدگی کاکتوسها کنار آمده است که دربسترخاک گلدان قارچها حضور دارند و در صورت ماندگاری آب ورطوبت بالا بوی‍‍ژه که اگر محیط اسیدی باشد بسرعت تکثیر وفعال شده وبا یورش به اندام گیاه موجبات پوسیدگی و انهدام گیاه را باعث میگردند. حالا مجددا از حضور دوستان تقاضا میکنم عقب گرد مختصری نموده و به ابتدای گفتار بازگردیم. جاییکه ما در فضای آزاد در اثر بارش بالای باران با پوسیدگی کاکتوس خود روبرو بودیم یا در فضای بسته بدلیل تغییر فصل و عدم کنترل میزان آبدهی مسبب یکی دو تلفات در مجموعه کاکتوسهای خود شدیم. آیا تاکنون از خود سوال کرده اییم که: “اگربارش و رطوبت بالا در خاک گلدان باعث پدید آمدن پوسیدگی کاکتوسهایم شده پس چرا باقیمانده کاکتوسهای مجموعه ام دچار این بیماری نشدند؟!” ممکن است بگویید هر کاکتوسی با توجه به سن و گونه خود مقاومت متفاوتی نسبت به حملات قارچی یا دیگر عوامل نشان میدهد و یا حتی خاک هرگلدان دقیقا مشابه با گلدانهای دیگر و از یک منبع نمیباشد و این خود میتواند به بروز این پدیده دامن زند.

اما در مقابل این بیان نظر عزیزان را به مشاهدات شخصی خودم جلب مینمایم: از یک مجموعه که شامل بیست عدد استروفیتوم کاملا همسن که از یک خاک مشابه برای کاشت آنها استفاده شده بود و دقیقا همگی کنار یکدیگر قرارگرفته بودند در پایان پاییز که هوا کاملا سرد شده بود و دیگر بارش باران برای کاکتوسها مزیت بحساب نمیامد و میبایست آنها را به محلی دیگر انتقال میدادم. متوجه شدم سه عدد آنها دچار پوسیدگی شده و مابقی سالم بوده و حتی تا سال بعد هم درسلامت کامل ماندند. حال مجددا سئوال را مطرح مینمایم: با توجه به تجربه شخصی بالا چگونه میتوان سالم ماندن مابقی آستروفیتومها را تعبیر نمود؟ یا تجربه دیگرم معطوف میگردد به نمونه های کاملا هم سن و یکسان که در خاک باغچه کاشته شده بودند و شرایط برایشان یکسان بود اما واکنش آنان در قبال پوسیدگی متفاوت بود!!!! برای مختصر نمودن و متمرکز نمودن این بحث که تا حالا کمی افسارگسیخته عنوان گردید اینگونه عرض نمایم که : با توجه به آموزه های ما در خصوص وجود قارچها در یک خاک مرطوب بروز پوسیدگی در کاکتوسها برایمان باورپذیر و دور از ذهن نبوده و هریک از ما تجارب و مشاهدات متعدد از این رویداد داریم . اما با همان باور و ذهنیت چگونه میتوان سالم ماندن کاکتوسها را توجیه نمود؟! اگر که وجود قارچ و ماندگاری غیر متعارف آب و رطوبت در خاک کاکتوس عامل اصلی پوسیدگی است این امر برای تعداد زیاد دیگری از باقیمانده کاکتوسها وجود داشته اما هیچ خدشه ایی به آنان وارد نساخته است.

بیایید کمی منطقی تر به این تعارض نگاه کنیم . چگونه ممکن است در یک نمونه آماری با بیست عضو ما تئوری خود را و اساس و ساختار ذهنی خود را جوری بنا نهیم که این تئوری فقط برای توجیه و تفسیر شرایط دو یا سه عضو از آن جامعه آماری مناسب باشد!!! آیا این گمان که محفوظات ذهنی ما در این رابطه کاملا میتواند اشتباه و واژگونه باشد میتواند صحت داشته باشد؟ حقیقت امر اینست که بطور طبیعی در خاک هیچگونه قارچی وجود ندارد!!! و حتی یک عدد قارچ هم در بستر خاک منتظر رطوبت بالا و آبدهی زیاد برای حمله به ریشه ها نیست. بهمین علت است که همیشه در یک مجموعه با تعداد زیاد کاکتوس شما تعداد اندکی از آنها را دچارپوسیدگی میابید درصورتیکه همگی آنها تحت یک شرایط یکسان آبرسانی بوده اند ، خبط و خطای ذهن ما از اینجا شروع میشود که قائل بر این هستیم که ابتدا قارچها حضور میابند و بعد پوسیدگی وفساد بافت واندام هویدا میگردد. در صورتیکه این امر کاملا برعکس اتفاق میافتد یعنی ابتدا بافت زخمی و عفونی یا فاسد میگردد و با شروع این اتفاق قارچها ظاهر میشوند و زادوولد نموده و به گیاه را دچار حمله قارچی مینمایند. در میدان تجربه و عالم عینیت برای مثال کافیست که یکی از چندین ریشه کاکتوس شما زخمی یا قطع گردد (مثلا بهنگام تعویض گلدان) درصورت حضور رطوبت مناسب محل زخم متعفن شده و فساد آغاز میگردد حال در این محیط که هم رطوبت و هم فساد ملکولی وجود دارد قارچها پدید آمده و انتشار وتکثیر میابند. لذا بهمین دلیل است که بارها بچشم دیده اییم گلدانی طی ساعتهای طولانی غرق آب شده اما نهایتا گیاه آن بدون کوچکترین حمله قارچی وپوسیدگی کاملا سالم باقی مانده است. به این ترتیب و با این نگرش دیگر آبدهی زیاد به کاکتوس نمیتواند دلیلی برای نگرانی شما باشد .البته بشرط آنکه از سلامت اندام زیر زمینی و ریشه اطمینان حاصل نموده باشید و هیچ عاملی جهت فساد در خاک موجود نباشد.

موفق باشید